Nghị định ngày 23/8 của Chính phủ quy định Vietnam Airlines được xác định nguồn tiền lương bổ sung để trả thêm cho phi công nội địa, căn cứ vào chức danh, thời gian làm việc thực tế.

Nguồn tiền lương bổ sung tối đa hằng năm căn cứ vào mức chênh lệch giữa lương của phi công Việt và nước ngoài, tính bình quân theo nhóm chức danh trong cùng đội bay và thời gian làm việc thực tế.

Chính phủ yêu cầu Vietnam Airlines khi xác định nguồn tiền lương bổ sung phải phù hợp với khả năng đáp ứng tài chính; đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp giao hàng năm. Nếu Vietnam Airlines lỗ thì phải giảm lỗ so với năm trước.

Vietnam Airlines được hạch toán nguồn tiền lương bổ sung vào chi phí sản xuất, kinh doanh và chỉ được trả cho phi công người Việt Nam, không dùng vào mục đích khác.

Đề xuất bổ sung nguồn lương hàng năm để Vietnam Airlines trả thêm cho phi công người Việt Nam được Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất từ tháng 5, trong bối cảnh hãng đang “chảy máu” nguồn lực phi công do thu nhập thấp và quỹ lương không đủ bù đắp.

Theo báo cáo của Vietnam Airlines, năm 2022 hãng có hơn 6.000 lao động, tổng quỹ lương theo đơn giá gần 1.700 tỷ đồng. Trong đó có 829 phi công Việt, 152 phi công nước ngoài (hãng ký hợp đồng cung ứng nhân lực với đối tác, không trả lương trực tiếp), 3.581 tiếp viên và lao động gián tiếp. Lương bình quân của phi công nội địa là 85 triệu mỗi tháng, bằng 59% so với lương phi công nước ngoài (145 triệu đồng).

Giai đoạn 2023-2025, đội ngũ phi công nội địa của hãng dự kiến tăng lần lượt 865-959-1.044 người với lương tháng tương ứng 115,6; 128 và 134,8 triệu đồng mỗi tháng. Lương phi công nước ngoài làm việc cho hãng lần lượt là 268,4; 273,7; và 279,2 triệu đồng mỗi tháng, theo cung cầu thị trường.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho hay tiền lương trước thí điểm của phi công nội đã thấp hơn nhiều so với đồng nghiệp nước ngoài làm cùng hãng. Quỹ lương hiện hành không đủ bù đắp lương phi công trong nước. Cạnh tranh gay gắt khiến nhiều phi công rời bỏ Vietnam Airlines. Từ năm 2020 đến nay, 35 phi công Việt đã thôi việc, một số dự kiến thôi việc sau khi kết thúc hợp đồng.

Thiếu nhân lực, hoạt động bay bị ảnh hưởng, hãng có thể phải thuê thêm phi công nước ngoài. Ước tính chi phí thuê phi công nước ngoài 2,5 tỷ đồng mỗi người một năm, gồm tiền lương, thuê nhà, bảo hiểm, phí quản lý. Giả định mỗi năm Vietnam Airlines bị “chảy máu” 120-140 phi công nội địa thì chi phí phụ trội để thuê phi công nước ngoài thay thế là 300-600 tỷ đồng. Việc thuê mướn không dễ trong khi tiềm ẩn nguy cơ đình trệ bay do không đủ nhân lực phi công.

Theo tính toán, Vietnam Airlines cần bổ sung hàng năm 300 tỷ đồng để lương phi công nội địa bằng 70% phi công nước ngoài và 800 tỷ đồng nếu muốn đạt mức 90%