Hải quan sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội) triệt phá nhiều vụ vận chuyển ma túy, vàng, tiền tệ trái phép. Ảnh: TL

Hàng không là “điểm nóng”

Theo Cục Hải quan Hà Nội, sau dịch Covid-19, các hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh đã trở lại bình thường, các chuyến bay quốc tế với tần suất như trước dịch.

Cùng với đó là tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới có nhiều diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại mới.

Lực lượng chức năng trên địa bàn Hà Nội đã phát hiện nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp hơn trước. Trong đó nổi lên là hành vi khai báo giả đối tượng người gửi, người nhận trong thủ tục vận chuyển hàng hóa qua biên giới. Thủ đoạn này không chỉ ở tuyến chuyển phát nhanh mà cả những hoạt động tuyến đường xuất nhập khẩu hàng hóa khác.

Trong các tuyến đường vận chuyển trọng điểm, hàng không là “điểm nóng” nhiều nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại. Thời gian qua, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua cảng hàng không quốc tế Nội Bài vẫn diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau.

Hàng hoá vi phạm thường có giá trị kinh tế cao như vàng, ngoại tệ, sản phẩm động vật hoang dã, mỹ phẩm, tân dược, thực phẩm chức năng, sữa, rượu, thuốc lá, xì gà, quần áo, túi xách, đồng hồ, điện thoại…

Hàng hoá vi phạm đặc biệt là ma tuý thường được cất giấu tinh vi trong các loại hàng hoá như: thực phẩm, đồ may mặc, dầu gội đầu, kem đánh răng; cất giấu trong các máy móc thiết bị, đồ gia dụng khó bị phát hiện thông qua soi chiếu.

Các đối tượng dùng thủ đoạn che giấu thông tin người gửi hàng và người nhận hàng. Đối với hàng xuất khẩu, thông tin khai báo về tên người gửi thường không rõ ràng hoặc đứng tên các công ty vận chuyển tại Việt Nam; đối với hàng nhập khẩu tên người nhận thường có địa chỉ nhận không rõ ràng hoặc tại các tỉnh, thành phố ngoài Hà Nội.

Đáng chú ý, để đưa hàng lậu, hàng cấm, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ… trót lọt vào nội địa tiêu thụ, các đối tượng thường dùng phương thức thủ đoạn khai sai tên hàng, số lượng hàng hóa, mã số, thuế suất hoặc sử dụng các công ty có nhập khẩu nguyên phụ liệu để gia công thuê cho nước ngoài sau đó đưa hàng hóa về Việt Nam để tiêu thụ.

Khi bị phát hiện các đối tượng sẵn sàng không làm thủ tục nhận hàng, chủ hàng thường không trực tiếp vận chuyển mà thuê người vận chuyển, làm thủ tục nên khi bắt giữ khó xác định chủ hàng…

Đặc biệt, trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, các đối tượng đã lợi dụng phương thức này để mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua các nền tảng điện tử xuyên biên giới, rồi vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh.

Để hợp thức hóa hàng lậu, các đối tượng không khai báo, hoặc khai báo hải quan không đúng với thực tế lô hàng hoặc nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn…

Đoàn công tác của Ban chỉ đạo 389 quốc gia và Ban chỉ đạo 389 Hà Nội kiểm tra công tác chống buôn lậu qua cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Ảnh: TL

Phân tích dấu hiệu rủi ro để đấu tranh

Nắm bắt thực trạng này, ngay từ đầu năm 2023, Cục Hải quan Hà Nội đã có những cảnh báo cao hơn đối với toàn đơn vị về các phương thức thủ đoạn để kịp thời bám địa bàn, có những giải pháp điều tra, ứng phó kịp thời.

Qua đó đã xử lý hơn 800 vụ việc vi phạm, xử phạt hơn 20 tỷ đồng; bắt giữ, xử lý 37 vụ ma túy và 30 đối tượng, tang vật thu giữ hơn 700kg ma túy tổng hợp các loại.

Theo ông Phan Quốc Đông – Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội, những tháng cuối năm các hoạt động thương mại dự báo sẽ nhộn nhịp hơn kéo theo đó là tiềm ẩn nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Trước tình hình đó, Hải quan Hà Nội xác định triển khai mạnh mẽ các giải pháp trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Trong đó, tiếp tục tập trung thực hiện các chuyên án.

Căn cứ các hồ sơ điều tra, nghiên cứu nắm tình hình để phân tích dấu hiệu rủi ro từ tuyến đường trọng điểm, đặc biệt là tuyến đường từ châu Âu, Đông Bắc Á là những tuyến thường có dấu hiệu lợi dụng buôn lậu, gian lận vào thời điểm cuối năm.

Đồng thời, đơn vị cũng tăng cường kiểm tra giám sát, sử dụng phương tiện nghiệp vụ để nắm bắt tình hình, chuẩn bị lực lượng để công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại đạt hiệu quả cao nhất.